ปู้เจ้าเรียกพระลอ

ปู่เจ้าสมิงพรายเรียกพระลอสองหนแรก
ทางสรวงแก้ได้
    หนแรกปู่เจ้าสมิงพรายทำยันต์เสน่ห์แลใช้กังหันลมติดยอดยางเจ็ดอ้อมกำกับ
พระลอฝันเห็นพระเพื่อนพระแพง ร่ำร้องจะไปหา แต่ทางสรวงก็แก้มนตร์หนแรกนี้ได้
    หนที่ ๒ ใช้ธงสามชายปักปลายตะเคียนเก้าคนโอบส่งยาสั่ง
ทางสรวงได้พ่อหมอสิทธิไชยช่วยแก้ไข กับทั้งทำการป้องกันไว้ครันครบ "... บั้นในไว้อารักษ์ กลางไว้ยักษ์บริบาล ทวารนอกไว้ปีศาจ อากาศไว้ภูตคณา..."
    ตอนนี้นอกจากจะเห็นวิธีทำเสน่ห์ยาสั่งแล้ว ยังบรรยายถึงความรัก ความทุกข์ แลความพยายามของผู้เปนแม่
    ปู่เจ้ารู้ว่าข้างสรวงมีผู้ทรงอาคมแก่กล้าเทียมกันมาช่วย ตัดสินใจลงมือสู้ให้เต็มที่

________________________________
ร่าย
    o เฉียวฉิวถึงที่อยู่ ปู่เอาไม้เลี้ยงไม้ไล่ ไม้ไผ่ไขว่ลูกลม เขียนพระตนกลมอยู่กลาง เขียนสองนางแลองค์ สองอนงค์กอดรูปเท้า โนมน้าวชักชวนมา ยันต์มายารายรอบ รายขอบทั้งสี่คู่ ปู่ชุบณมนต์เมิลไม้ ยางใหญ่ได้เจ็ดอ้อม ปู่ปั้นมือตีค้อม ยอดตั้งติดดิน ฯ

ร่าย
    o ครั้นยางยินคำปู่ ใจพระลออยู่บมิกลม ปู่เอาลูกลมปักปลายยาง วางมือบัดเดี๋ยวดาย ปลายไม้ผายยยัน ใบไม้ผันยย้าย คล้ายลุงตรงตระบัด ลมพัดลูกลมผัน กลกังหันคคว้าง ลอบพิตรเจ้าช้าง ปั่นเพียงลมผัน ฯ



โคลง ๔

o ฝันเห็นพระเพื่อนไท้	แพงทอง
สองแนบนอนแนมสอง	ตราบไท้
สองศรีสอดกรตระกอง	กอดราช แลนา
ชวนชักไปไล้ไล้	สู่บ้านเมืองสอง ฯ

โคลง ๒

o พระทองผทมตื่นขึ้น	สทึ่นเที้ยรสอื้น
ประหว่าโอ้โหยหา ฯ

ร่าย
    o บ่คลาสมปฤดีบพิตร พระสนมสกิดกันดู เห็นพระภูธรพิการ จึ่งเอาสารพิกล ดลแด่ภควดี ชนนีนาถรู้ข่าว ร้อนผผ่าวหฤทัย ธไปยังลูกบพิตร ท้าวธเห็นผิดแก่ตา ธก็ว่าบาบงกชจอมใจ พ่อเปนใดแก่อกแม่ ท้าวก็ทูลแด่แม่ณหัว วันนี้ตัวข้าสั่น ใจข้าปั่นผัดผัน คืนนี้ฝันเห็นถนัด ว่าสองกษัตริย์เพื่อนแพงทอง นอนแนบสองข้างข้า หน้าแนบหน้าอิงอร สองสอดกรกอดเกื้อ โลมลูบเชื้อเชิญไป ใจข้าไหวดังจะผก อกข้าปั่นดังจะคว่ำ ทุกข์บ่รู้กี่ส่ำแสนเศร้า จักใคร่เต้าไปหา เยียวลูกลาแม่ ณ เกล้า ขอบพิตรพระเจ้า ท่านท้าวเอนดู ลูกรา ฯ

โคลง ๔

o ออกท้าวฟังลูกไท้	ทูลสาร
ถนัดดังใจจักลาญ	สวาทไหม้
น้ำตาท่านคือธาร	แถวถั่ง ลงนา
รู้ไห้บกี้ไห้	สรอื้นอาดูร ฯ
o ตีอกโอ้ลูกแก้ว	กลอยใจ แม่เอย
เจ้าแม่มาเปนใด	ดั่งนี้
สมบัติแต่มีใน	ภพแผ่น เรานา
อเนกบรู้กี้	โกฏิไว้จักยา พ่อนา ฯ
o นายแก้วจักอยู่เร้ง	ไปหา
เร็วเร่งพระโหรมา	อย่าช้า
หาหมู่หมื่นแพทยา	หมอภูติ มานา
หาแม่มดถ้วนหน้า	หมู่แก้กฤติยา ฯ
o นายขวัญหาจุ่งถ้วน	ทั้งหลาย
ทุกหมื่นขุนมุลนาย	ช่วยไส้
เถมิลไพรเร่งขวยขวาย	ยาป่า มานา
ยาเทศทั้งปวงไว้	ฝ่ายข้างชาวคลัง ฯ
o คลังกูคลังลูกแก้ว	กูนา
จักจ่อมจ่ายเยียวยา	หน่อเหน้า
สิ้นทั้งแผ่นดินรา	แม่ลูก ก็ดี
สิ้นแต่สินจงเจ้า	แม่ได้แรงคืน ฯ
o ขวนขวายถึงขนาดพร้อม	เพรียงกัน
หมอว่าใดทำสรรพ์	สิ่งนั้น
บนานพระลอพลัน	สรว่าง เสบยนา
ถ้อยหมู่หมอมาหั้น	ท่านให้เหลือเฟือ ฯ
o ออกท้าวธิราชได้	แรงรมย์
นางพระยาพระสนม	ชื่นหน้า
มนตรีไพร่เมืองชม	สดชื่น เสบยนา
ลอบพิตรเจ้าหล้า	สว่างคลุ้มหายมัว ฯ

โคลง ๒

o สองบัวบุษปอยู่ถ้า	ฟังข่าวพระลอช้า
อกร้อนคือไฟ ฯ
o ให้ไปเตือนปู่เจ้า	ปู่ว่ามีหมอเถ้า
แก่แก้คุณเรา	มากนา ฯ

ร่าย
    o ปู่ก็เอาธงสามชาย รายยันต์มากกว่าเก่า เขียนพระลอเจ้าอยู่กลาง กอดเจ้าช้างรัดรึง ชักทึงท้าวชวนเต้า แล้วปู่เป่าตะเคียน ใหญ่เก้าอ้อมใช่สามาญ ปลายไม้กรานก้มลง ปู่เอาธงปักผลักขึ้น ต้นไม้ฟื้นฟฟั่น ใบไม้สั่นฟฟัด ลัดลุกขึ้นยืนตรง ลมลิ่วธงททัด พัดถูกธงททาว ลมสร้าวเสียงเฉียวฉิว ปลิวกระพือยาหยูก ถูกพระองค์ท่านไท้ ถนัดดั่งสองนางไล้ ลูบให้แลเห็น องค์นา ฯ

ร่าย
    o ท้าวธเป็นหนักเล่ากว่าก่อน ดังเห็นสองอ่อนแก่ตา มาชักไท้สู่หย้าว มาเชิญท้าวธสู่เรือน ใจท้าวธเฟือนฟฟั่น สั่นพระองค์ทท้าว น้าวพระองค์ยยัน ผันพระพักตร์บพิตร ไปยังทิศตวันออก เขาจึงบอกนาฎบุญเหลือ ธรีบเมื่อยังลูกไท้ ไห้มาพลางรันทด สลดฤทัยพระองค์ ทรุดนั่งลงแลพระพักตร์ พระลอลักษณดิลก ทาบตีอกร้องไห้ มือทุ่มทรวงไล้ไล้ ลูกแก้วกับตน แม่เอย ฯ

โคลง ๔

o เจ้าไข้ทุกข์แม่เพี้ยง	ภูเขา ลูกเฮย
เจ้าเคลื่อนทุกข์บางเบา	สว่างร้อน
มาเห็นพ่อเงียบเหงา	หนักกว่า ก่อนนา
ทุกข์เร่งซ้อนเหลือซ้อน	ยิ่งฟ้าทับแด ฯ
o หญิงชายเหลือแหล่งหล้า	ฤๅยล ยากนา
เห็นแต่เราสองคน	คู่ม้วย
ฉันใดพ่อกับตน	เป็นดั่ง นี้นา
แม้พ่อตายตายด้วย	พ่อแล้จอมใจ แม่เอย ฯ
o นายแก้วนายขวัญเร่ง	ขวนขวาย หนึ่งรา
หาหมู่หมอทั้งหลาย	ทั่วหน้า
มาเร็วเร่งยาสาย-	สมรแม่ เร็วรา
เดิรด่วนอย่าได้ช้า	ช่วยด้วยหัวใจ ฯ
o หาสิ้นสบส่ำถ้วน	มดหมอ
ทั้งแผ่นดินฤๅหลอ	อยู่ได้
มาแก้พระเลืองลอ	ฤๅเคลื่อน คลายเลย
พระแม่ไท้เห็นไท้	ลูกท้าวพิศวง ฯ
o ท่านไท้ชุมถ้วนมิ่ง	มนตรี ท่านนา
เผยม่านผายเสาวนี	ท่านพร้อง
สมเด็จปิ่นภูมี-	ศวรราช เรานา
ยาบหายไข้ข้อง	สวาทแค้นคาใจ ฯ
o ตรวจไตรหาหน้าหมู่	มดหมอ
ดีจะยังเหลือหลอ	อยู่บ้าง
สิ่งใดจะพึงพอ	คิดเร่ง คิดนา
ใดชอบทำอย่าร้าง	เร่งเทิ้ญเร็วทำ ฯ

ร่าย
    o มนตรีจำพระกฤษฎีกา ตรวจหาหมอทุกผู้ จึ่งรู้ว่าหมอสิทธิไชย นั้นออกไปอยู่ป่า รู้มลักกว่าทั้งหลาย คุณพันลายพันลึก ตรึกไตรศาตราคม บันสมสิทธิสามารถ ชำงัดโดยคุณโดยฤทธิ์ ธประกาสิตเร็จสรรพ เขาเร่งรับปู่เข้ามา ปู่ตั้งลากูณฑ์พิธี พลีเทพผู้มีฤทธิ์ ศักดิ์สิทธิมนตราคม บันสมทำโดยศาสตร์ ให้พระลอราชหายหลง ให้ท้าวธสรงอุทกมนต์ เจ้าสากลสว่างเสบย เสวยโอสถประสิทธิ์ อันมีฤทธิ์พิเศษ สระพระเกศพระสกนธ์ ตั้งมณฑลสามชั้น บั้นในไว้อารักษ์ กลางไว้ยักษ์บริบาล ทวารนอกไว้ปีศาจ อากาศไว้ภูตคณา อยู่รักษาทุกแห่ง แล้วแต่งการเอิกเกริก เบิกสมโภชพิธี เบิกบายศรีทำขวัญราช พระบาทให้รางวัล สรรพอุปโภคพิพิธ แก่หมอสิทธิไชย หมอถัดไปโดยลำดับ ให้สำรับเสื้อผ้า ให้แก่หมอถ้วนหน้า ผู้เฝ้ารักษา ท่านนา ฯ

โคลง ๔

o เอ็นดูสองราชไท้	ธิดา ท่านนา
ท่าบ่เห็นโหยหา	อกไหม้
พระลอราชจักมา	ฤาไป่ มาเลย
สองราชละห้อยไห้	แต่ถ้าภูบาล ฯ
o จึ่งใช้สองพี่เลี้ยง	ไปพลัน
ถามปู่เปนฉันใด	ดั่งนี้
ข้าไปบังคมคัล	พระปู่ แลนา
พระปู่เฮยยังกี้	เมื่อท้าวจักมา ฯ
o ปู่เล็งเห็นทั่วแล้ว	ทุกอัน นาแม่
บอกข่าวเขาแก้กัน	แต่งเฝ้า
มดหมอจักเทียมทัน	เขายาก นักนา
ไว้ปู่จักกลอยเถ้า	ต่อด้วยเข้าเอง ฯ

โคลง ๒

o เขืออย่าเกรงเกลือกช้า	สองจักพลันเห็นหน้า
พระบาทท้าวจักถึง	แม่แล ฯ

หนที่สาม ปู่เจ้าสมิงพรายใช้ไม้ตายเรียกพระลอ
ศึกผีสองนครา
สลาเหิน
    ปู่เจ้าสมิงพรายระดมพลสาระพัดผี สั่งให้ไปทะลวงเกราะป้องกันเมืองสรวงที่ปู่หมอสิทธิไชยสร้างไว้ เพื่อเปิดทางใช้หมากเคี้ยวลงอาคม "สลาเหิน"
    การรบพุ่งของผีของปู่เจ้ากับอารักษเทวา ภูติผีแห่งเมืองสรวง
ผีข้างเมืองสรวงพ่ายหนี ปู่เจ้าจึงใช้ "สลาเหิน" ลอยขึ้นฟ้าแล้วไปตกลงปนในพานหมากของพระลอ
ครั้นพระลอเสวยหมากมนต์ก็เกิดอาการหนักหนา สุดที่หมอสิทธิไชยจะแก้ไขได้

---

ร่าย
    o ปู่รำพึงถึงเทพดา หากันมาแต่ป่า มาแต่ท่าแต่น้ำ มาแต่ถ้ำคูหา ทุกทิศมานั่งเฝ้า พระปู่เจ้าทุกตำบล ตนบริพารทุกหมู่ ตรวจตราอยู่ทุกแห่ง ปู่แต่งพระพนัสบดี ศรีพรหมรักษ์ยักษ์กุมาร บริพารภูตปีศาจ ดาเดียรดาษมหิมา นายกคนแลคน ตนเทพยผู้ห้าวท้าวผู้หาญ เรืองฤทธิ์ชาญเหลือหลาย ตั้งเปนนายเปนมุล ตัวขุนให้ขี่ช้าง บ้างขี่เสือขี่สีห์ บ้างขี่หมีขี่หมู บ้างขี่งูขี่เงือก ขี่ม้าเผือกผันผาย บ้างขี่ควายขี่แรด แผดร้องก้องน่ากลัว ภูตแปรตัวหลายหลาก แปรเปนกากภาษา เปนหัวกาหัวแร้ง แสร้งเปนหัวเสือหัวช้าง เปนหัวกวางหัวฉมัน ตัวต่างกันพันลึก ลคึกกุมอาวุธ เครื่องจะยุทธยงยิ่ง เต้นโลดวิ่งระเบง คุกเครงเสียงคะครื้น ฟื้นไม้ไหล้หินผา ดาษดากันผาดเผ้ง รเร้งร้องก้องกู่เกรียง เสียงสเทือนธรณี เทียบพลผีเสร็จสรรพ ปู่ก็บังคับทุกประการ จึ่งบอกสารอันจะใช้ ให้ทั้งยามนตร์ดล บอกทั้งกลอันจะทำ ให้ยายำเขาเผือด มนตราเหือดหายศักดิ์ ให้อารักษ์เขาหนี ผีเขาแพ้แล้วไส้ กูจึงจะใช้สลาเหิร เดิรเวหาไปสู่ เชิญพระภูธรท้าว ชักมาสู่สองหย้าว อย่าคล้าคำกู สั่งนี้ ฯ

โคลง ๔

o น่าดูพลปู่เจ้า	จอมผา
อึงอึดอัมพรคลา	คลาศเต้า
ผีภูผาตคณา	นับโกฏิ เกรียงแฮ
ไคลคลี่พลคลาเต้า	ด่วนได้โดยโพยม ฯ
o พิศเพี้ยนผีพวกพ้อง	เพียงพล มารแฮ
เต็มป่าพฤกษ์ไพรสณฑ์	แหลกหลู้
บนานก็มาดล	แดนราช
ผีฝ่ายแดนชุกรู้	เร่งเร้งเรียกกัน ฯ

ร่าย
    o มากลากลาศกันแดน ผีแขกแค้นเข่นขุก ผีแดนรุกรบพุ่ง แล่นไล่ยุ่งโลดเต้น บ้างหลบบ้างหลีกเร้น บได้ตอบตี ฯ

โคลง ๔

o ผียยุ่งรบกับด้วย	ผีแขวง แดนนา
ผีทุ่มผีไล่แทง	ผาดผ้าย
ผันแผงแผดรบแรง	ร้องเร่ง พลนา
ผีแขกรุกราญร้าย	รบเร้ารอนผลาญ ฯ

ร่าย
    o ผียยุ่งรบกัน ครรชิตฤทธิราวี ผีทุ่มผีไล่แทง รบแรงผันเผ็งแผด ผีเจ้าแจดจ้ายจ้าย ร้องเร่งพลคล่ำคล้าย ผาดผ้ายรุกราญ ฯ

ร่าย
    o ผีบันดาลไฟคลุ้ม ให้ควันกลุ้มเวหา ด้วยแรงยาแรงมนต์ ผีแดนทนทานยาก จึ่งฝากข่าวแก่ลม กึกก้องอมพรมี่ ลัดพลัดปรี่ปรึงมา บอกแก่เทพดาเสื้อเมือง ฟ้าหล้าเหลืองอุบาทว์ อากาศคลุ้มเปนควัน ฟ้าเครงครรชิตผ่า ใจเมืองบ้าดังจะผก หัวอกเมืองดังจะพัง เทพดาฟังฟฟั่น ตกใจสั่นระรัว กลัวฤทธิ์พระปู่ ผู้มีเดชเกรียงไกร หมอสิทธิไชยเล็งเห็น ทีนี้เข็ญเกิดใหญ่ ปู่หมอใคร่ใจดู ครูกูชี้ให้เห็น อันเปนนั้นปรตยักษ์ ด้วยสิทธิศักดิ์ผีสาง จึ่งทูลแด่ออกนางนาฎชนนี ฟังคดีอัศจรรย์ ว่าจะกันกันบได้ ให้มาเห็นเข็ญปลาด ทุกประการนาฎพิลาป สองมือทาบตีอกไห้ ใครจักช่วยเจ้าได้ ลูกแก้วกับตนแม่เฮย จอมใจแม่ฮา ฯ

โคลง ๔

o ปู่หมอใดดั่งนี้	อกกู
เชิญปู่เล็งแลดู	ก่อนไส้
ปู่เอยเอนดูตู	เชิญช่วย ตูรา
ปู่ช่วยลุจักให้	กึ่งแล้เมืองหลวง ฯ
o ปู่ดูปู่ว่าพ้น	แรงนัก แม่ฮา
เทพดาสิทธิศักดิ์	ท่านใช้
ผีสางสุรารักษ์	เราพ่าย หนีนา
ยาท่านเติมมาให้	เสื่อมข้างยาเรา ฯ
o ที่สู้ดูที่สิ้น	จักกัน แลนา
ทุกเทพผีสางสรรพ์	พ่ายแพ้
ยังยาหยูกทุกอัน	เราเสื่อม ไปนา
มนต์แลยาจักแก้	ท่านได้ฉันใด ฯ
o ปรานีออกท้าวราช	มารดา ท่านนา
ฟังเร่งแสนโศกา	หมื่นไหม้
น้ำตาบ่เสบยตา	แถวถั่ง ลงนา
ไห้บ่รู้กี่ไห้	แหบแห้งหัวใจ ฯ

ร่าย
   o ผีภายในแล่นออก แลนา
ผีภายนอกแล่นเข้า แลนา
เทพดาปู่เจ้าสั่ง แลนา
มาทำดั่งปู่สอน แลนา
ให้ย่อหย่อนทุกสิ่ง แลนา
จึ่งให้สารไปกล่าว แลนา
จึ่งให้ข่าวไปถึง แลนา
สมิงพรายผู้เถ้า แลนา
ปู่เจ้าฟังแล้วไส้ แลนา
ปู่จึ่งใช้สลาเหิร แลนา
เดิรเวหาไปสู่ แลนา
ตกลงอยู่รคน แลนา
ปนหมากเสวยท่านไท้ แลนา
ครั้นท่านได้หยิบเสวย แลนา
บนานเลยลอราช แลนา
ใจจะขาดรอนรอน แลนา
ถึงสายสมรพี่น้อง คิดบลุเลยข้อง ขุ่นแค้นอาดูร ฯ